Hoogbegaafden worden ook wel creatief (hoog)begaafden genoemd. Het zijn mensen die associatief denken en snel tot nieuwe oplossingen komen. Een zeer eigen vorm van creativiteit dus. Maar zijn alle hoogbegaafden creatief begaafd? En is er ook een link tussen introversie en creativiteit? Vijf vragen over creatieve hoogbegaafdheid.
Wat is creatief begaafd?
Iemand die creatief begaafd is, denkt snel en legt snel verbanden tussen dingen. Nieuwe informatie wordt gekoppeld aan al bestaande informatie, om zo te komen tot nieuwe inzichten en ideeën. Het is een manier van denken, die niet per se samenhangt met het IQ van iemand. Je hoeft dus niet hoogbegaafd te zijn om creatief begaafd te zijn.
Zijn alle hoogbegaafden creatief begaafd?
Niet per se, maar uit diverse onderzoeken blijkt wel dat dit doorgaans de norm is onder hoogbegaafden. Creativiteit wordt vaak als kenmerk genoemd van hoogbegaafdheid, waarbij het dus niet zozeer gaat om artistiek zijn, maar meer om het vermogen om met originele oplossingen te komen.
Creatieve hoogbegaafden kijken op een andere manier naar de wereld, waardoor ze zich vaak niet begrepen voelen. In hun denken zijn ze doorgaans twee stappen verder dan de rest en ze blinken uit in het zien van mogelijkheden voor verbetering. Ze houden van vernieuwen en veranderen en dagen zichzelf ook steeds uit om te vernieuwen. Daarbij houden ze van autonomie en schromen ze ook niet om zichzelf dingen aan te leren.
Wat zijn de uitdagingen van creatief hoogbegaafden?
Veel creatieve hoogbegaafden komen niet tot bloei binnen het huidige schoolsysteem. Simpelweg omdat de lessen andere zaken behandelen dan waar de begaafdheid van diegene ligt. De creatieve hoogbegaafde voelt zich miskend en kan daardoor slechter gaan presteren. Soms valt dat niet op, omdat de resultaten nog steeds in lijn zijn met die van de rest van de klas. Maar een creatieve hoogbegaafde kan ook dermate slecht in zijn vel komen te zitten dat dit leidt tot gedragsproblemen.
In het werkende leven blijft de creatieve hoogbegaafde zich vaak onbegrepen voelen. Door zijn andere kijk op de dingen en het sneller schakelen dan anderen is het lastig om aansluiting te vinden bij collega's. Ook worden zijn unieke kwaliteiten doorgaans niet gezien, omdat creatieve hoogbegaafden in de loop der tijd vaak leren om hun ideeën voor zich te houden en zich zo sterk aan te passen dat ze hun eigen identiteit verliezen.
Hoe valt dit op te lossen?
Scholen en docenten doen er goed aan zich te verdiepen in het leerproces van de creatieve hoogbegaafde. Deze leert het liefst top-down, dus door eerst overzicht te krijgen en zich daarna verder te verdiepen in de lesstof. Ook zoeken zij altijd naar de achterliggende gedachte, het waarom. Door dat eerst uit te leggen, zal de creatieve hoogbegaafde beter het nut inzien van de lesstof.
Voor bedrijven is het van belang te weten wat een creatieve hoogbegaafde nodig heeft om goed te functioneren. Het werk moet bijvoorbeeld voldoende uitdagend zijn, voldoende autonomie bieden en daarnaast ook een plek zijn waar de creatieve hoogbegaafde zich thuisvoelt. In sommige gevallen kan het ondernemerschap een oplossing zijn voor creatieve hoogbegaafden, omdat zij hierin zowel de autonomie vinden als ook de uitdaging die zij zoeken.
Is er ook een link tussen introversie, hoogbegaafdheid en creativiteit?
Er is nog niet veel onderzoek gedaan naar deze relatie. Uit één van de weinige onderzoeken op dit vlak blijkt wel dat 75 procent van de mensen met een IQ van 160 of hoger introvert zou zijn. In dit geval spreken we over exceptioneel begaafd, want hoogbegaafdheid begint al bij een score van 130.
Ook tussen introversie en creativiteit bestaan er verbanden. Onderzoeker Gregory Feist ontdekte dat creatieve mensen (binnen zowel de wetenschap als de kunsten) zich graag afzonderen en daarnaast ook snel overprikkeld raken in sociale situaties. Dit zijn allebei kenmerken die zijn toe te schrijven aan introversie. Om iets te creëren is namelijk tijd voor jezelf nodig.
Ben je een introverte creatieve hoogbegaafde, dan kun je dus zowel goed associëren als meer artistiek/ wetenschappelijk creatief zijn. Daarbij is het van belang dat je goed je eigen grenzen bewaakt, omdat het behouden van energie voor jou van levensbelang is.
Loop jij aan tegen de uitdagingen van de (introverte) creatieve hoogbegaafde? Dan is mijn programma Kracht In Beweging iets voor jou. Dit programma begint met een persoonlijke intake, waarin we ingaan op waar jij tegenaan loopt. Kom je niet tot je recht op de plek waar je nu zit? Zit je perfectionisme je in de weg? Of heb je het gevoel dat anderen je onderschatten of verkeerd begrijpen? Op basis van dit gesprek bepalen we waar de focus van jouw persoonlijke ontwikkelprogramma precies komt te liggen. In een traject van vier maanden werken we vervolgens aan jouw specifieke uitdagingen.
