Mij wordt wel eens gevraagd of er een verband is tussen hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid. Er zijn inderdaad linkjes tussen de twee, maar ook zeker verschillen.
Klinisch psycholoog Elke van Hoof deed uitgebreid onderzoek naar hoogsensitiviteit (HSP) en keek daarbij ook naar een mogelijke link met hoogbegaafdheid. Zij ontdekte dat 87% van de hoogbegaafden ook hoogsensitief zijn. Later kwam uit een soortgelijk onderzoek van het IHBV en de Erasmus Universiteit een percentage van 77% dat hoogsensitief scoort op basis van een vragenlijst van de Amerikaanse HSP-expert Elaine Aron.
Ook Aron deed onderzoek naar hoogbegaafdheid en ontdekte dat veel hoogbegaafden erg gevoelig zijn. Daardoor zijn ze erg creatief, maar omdat indrukken en emoties sterk binnenkomen, weten ze die creativiteit niet altijd te benutten. Aron dook nog wat dieper in dit gevoelsaspect en kwam zo uiteindelijk bij de term hoogsensitief. En er zijn inderdaad een paar overeenkomsten.
Details
Wat zowel hoogbegaafden als hoogsensitieven kenmerkt, is dat ze intens waarnemen. Ze zien veel details en kunnen daardoor ook vol nuance iets beschrijven. Verder zijn hoogbegaafden en hoogsensitieven ook gevoelig voor de sfeer om hen heen. Prikkels komen veel sterker binnen en met name in nieuwe situaties kan dat erg vermoeiend zijn. Hier is ook een link te zien met introversie, waar ook snel sprake is van overprikkeling vanwege de gevoeligheid voor dopamine.
Omdat zowel hoogbegaafden als hoogsensitieven zich vaak anders voelen, hebben ze vaak moeite om aansluiting te vinden bij anderen. Door hun gevoeligheid komt ook dat extra hard binnen, wat als gevolg kan hebben dat ze zich sterk gaan aanpassen om toch die aansluiting te kunnen vinden. Op de lange termijn kost dat veel energie en kan het leiden tot vermoeidheid en zelfs burnout.
IQ
Toch zijn er ook zeker verschillen. Eén daarvan is de bovengemiddelde intelligentie van hoogbegaafden. Vanaf een IQ van 130 spreken we van hoogbegaafdheid, terwijl dat geen voorwaarde is om hoogsensitief genoemd te worden. Om dat te meten is echter meer nodig dan een IQ-test, omdat we inmiddels weten dat hoogbegaafden meer zijn dan bovengemiddeld intelligent.
Ook de verwerkingssnelheid is anders bij hoogbegaafden. Zij verwerken dingen snel, terwijl er bij hoogsensitieven vaak sprake is van 'pause to check': eerst even kijken vanaf de zijlijn voordat je tot actie overgaat. Ook hier is een verband te zien met introversie: een introvert denkt eerst en spreekt dan, terwijl dat proces bij een extravert simultaan loopt. De diepgang in de verwerking komt bij hoogbegaafden en hoogsensitieven wel overeen.
Meer onderzoek
Om de verschillen en overeenkomsten helderder in kaart te brengen, is nog veel meer onderzoek nodig op dit vlak. Her en der lijkt de grens tussen beide begrippen wat vaag. Toch is het uiteindelijk nog veel belangrijker om jezelf door en door te kennen dan te weten welk labeltje je op zou kunnen plakken. Quiet Quality werkt dan ook niet met een IQ-definitie van hoogbegaafdheid, maar staat open voor iedereen die zich in de (veel bredere) kenmerken herkent. Wil je een keertje vrijblijvend kennismaken? Neem gerust contact op.
