Momenteel zitten we met z'n allen in een groot veranderingsproces, waar ieder op zijn eigen manier op reageert. Toch is er bij iedereen wel degelijk een bepaald patroon te zien wanneer er sprake is van verandering. Op welk punt bevind jij je momenteel?
Door de coronacrisis zat ik eerst sterk in de ontkenning, maar inmiddels heb ik dat omgebogen tot het focussen op de nieuwe kansen die deze tijd biedt. Daarvoor moest ik wel eerst door de emoties heen die horen bij een veranderproces. Psycholoog Elisabeth Kübler-Ross schetst al die verschillende fasen in het naar haar vernoemde model. Oorspronkelijk ontwierp ze dat voor het rouwproces, maar het is ook erg bruikbaar voor situaties waar sprake is van verandering. De fasen van verandering zien er als volgt uit:
Ontkenning
In eerste instantie is vaak sprake van ontkenning. 'Het waait wel weer over' denk je, terwijl je stiekem wel weet dat dat niet het geval is. Wil je dit ombuigen en ook anderen hierin meekrijgen, schets dan een duidelijk beeld van wat komen gaat en herhaal dit. En zorg dat je ook goed snapt waarom de verandering nodig is, zodat je dit ook aan anderen uit kunt leggen.
Boosheid
Nadat het besef is ingedaald dat de verandering er echt gaat komen, zie je vaak de eerste emotionele reacties. Je kunt je boos voelen, omdat je het niet eens bent met de verandering. Dit kan leiden tot slachtoffergedrag of juist het anderen de schuld gaan geven. In plaats van hier bang voor te zijn, kun je die boosheid het beste de ruimte geven en er een uitlaatklep voor zoeken. Vroeg of laat komt hij er namelijk hoe dan ook uit.
Onderhandelen
Na de boosheid ga je langzaam nadenken over hoe je er toch het beste van kunt maken. Sommigen gebruiken die denkruimte om alsnog te proberen onder de verandering uit te komen, maar anderen proberen de verandering juist een richting op te sturen die voor hen het gunstigst is. Weeg je keuzes af en bespreek ze met anderen. Op die manier krijg je helder wat voor jou de gewenste nieuwe situatie is.
Depressie
Het klinkt wellicht wat zwaar, maar zodra echt is ingedaald dat er geen ontkomen meer aan is, kom je in een soort dal terecht. Dit kan je passief en emotioneel maken, waardoor je je verdrietig en/ of angstig voelt. Neem ook hier de ruimte voor, want ook dit is een natuurlijk onderdeel van verandering. Door te rouwen over wat je achterlaat, creëer je ruimte voor nieuwe dingen.
Acceptatie
Na de emoties ontstaat langzaamaan de acceptatie. Je realiseert je dat je zelf een rol speelt in de nieuwe situatie en daar dus invloed op kunt uitoefenen. Daarnaast wen je stukje bij beetje aan de nieuwe situatie, waardoor deze uiteindelijk onderdeel wordt van je dagelijkse routine. Na het dal heb je je weg omhoog weer gevonden.
Uiteraard verlopen niet alle processen op exact dezelfde manier. Soms ga je tegelijkertijd door meerdere fases heen en soms kun je ook een stukje terugvallen in het proces. Door te bespreken waar je tegenaan loopt en je bewust te zijn van dit proces, kun je dit makkelijker maken voor jezelf. Kom je er toch niet uit in je eentje? Dan kan coaching je helpen om de weg naar boven weer te vinden. Neem vrijblijvend contact met mij op als je hier meer over wilt weten.
